Buenas noches. Sábado, 18 de mayo de 2024
Página principal  Recomendar la página
DMCorporativewww.leyprocesal.com
  Buscador

disminuir fuente ampliar fuente

§429. SENTENCIA DE LA AUDIENCIA PROVINCIAL DE PONTEVEDRA DE VEINTISEIS DE FEBRERO DE DOS MIL NUEVE. COMENTARIO DE ANTONIO MARÍA LORCA NAVARRETE

§429. SENTENCIA DE LA AUDIENCIA PROVINCIAL DE PONTEVEDRA DE VEINTISEIS DE FEBRERO DE DOS MIL NUEVE. Comentario de Antonio María Lorca Navarrete

 

Doctrina: FACULTADES DEL ARBITRO PARA SUSPENDER EL PLAZO PARA PRONUNCIAR EL LAUDO ARBITRAL

Ponente: Juan Manuel Alfaya Ocampo

*     *     *

 

FUNDAMENTOS DE DERECHO

PRIMEIRO.- Procedemos a analizalo motivo invocado pola parte actora, Rivamarti Promotora, S.L., solicitando que se anule e deixe sen efecto o laudo arbitral ditado o día 25 -visado o 28- de febreiro de 2.008 polo árbitro de equidade, o Arquitecto Superior, Ignacio, consistente devandito motivo na extemporaneidade do laudo por terse emitido fora do prazo establecido polo art. 37.2 da Lei de Arbitraxe de 23 de decembro de 2.003, é dicir mais aló dos oito meses (seis, maila prórroga por outros dous) dispostos por esa Norma, ante a falta de previsisión específica doutro termo polas partes que subscribiron o oportuno convenio arbitral. Exame deste motivo que efectuamos en primeiro lugar, tanto porque así é invocado por aquela demandante, como por razóns sistemáticas, pois de apreciarse esta causa de nulidade se faría innecesario, cando non inconvinte, proceder a resolver sobre os restantes motivos anulatorios, por igual alegados. SEGUNDO.- A cuestión litixiosa do prazo para a pronuncia do laudo arbitral, e as suas consecuencias, se non se respeta, fainos lembrar, dunha parte, a normativa, e doutra, a doctrina xurisprudencial, atinentes a esta materia. Dispón o art. 37. 2, parágrafo segundo da Lei de Arbitraxe que "a expiración do prazo sen que ditárase laudo definitivo determinará a terminación das actuacións arbitrais e o cesamento dos árbitros. Non obstante, non afectará á eficacia do convenio arbitral, sen prexuizo da responsabilidade na que poderan incorrilos árbitros". Por utra banda, traemos a colación a seguinte doctrina xurisprudencial, que ainda que pronunciada na interpretación e aplicación da lexislación precedente - Lei de Arbitraxe de 5 de decembro de 1.988, e incluso a anterior Lei de 22 de decembro de 1.953) consideramos igualmente aplicable á Lei actualmente vixente. A sentenza do T. S. de data 23-5-87 di que " el incumplimiento del requisito formal del tiempo en la emisión del laudo lo vicia de nulidad en cuanto la consumación del plazo extingue... las atribuciones o potestades de los árbitros para proceder a la composición del conflicto, decidiendo la controversia sometida a su fallo (sentencias de 3 de julio de 1962, 7 de octubre de 1966, 20 de mayo de 1982, 2 de febrero de 1983, etc)". Igualmente, a sentenza de 17-7-89 proclama que "la doctrina de esta Sala tiene establecido, que la sustitución de la actividad jurisdiccional del Estado por la privada de terceros, a la que se someten los interesados, sólo será eficaz, y estará revestida de validez, durante el plazo señalado en la escritura de compromiso, de la que constituye cláusula indispensable, según el art. 17.4 de la ley de 22-12-1953, siendo de tan riguroso cumplimiento el requisito de la oportunidad temporal, que la emisión tardía del laudo vicia de esencial nulidad lo resuelto, por haber cesado la potestad de los árbitros, al no haber observado el término que les fue fijado para desempeñar su cometido; necesitándose, para prorrogar el plazo concedido, las mismas formalidades que para su otorgamiento, así como la cumplida justificación de su existencia (sentencias 9-2-83, 6-12-84, 6-10-87, 5-7-76, 31-10-86)". Por último, a sentenza de 10-4-91 reitera que "el plazo fijado para emitir el laudo arbitral, debe ser respetado de un modo inexorable, porque es el lapso de tiempo durante el cual las partes voluntariamente renuncian al ejercicio jurisdiccional de sus diferencias, y dotan de facultades decisorias al arbitro, pasado el cual cesa la potestad de los mismos, por haber rebasado el límite, y vicia de nulidad cualquier actividad arbitral extemporánea". A doctrina precedente conduce necesariamente a acollela pretensión de nulidade do laudo pola causa de extemporaneidade apelada, ao ter transcorrido con moito o prazo máximo de oito meses legalmente establecido, e que computarase, de conformidade co art. 37. 2, parágrafo primeiro da Lei de Arbitraxe dende a data da presentación da contestación á demanda á que refírese o art. 29, ou dende a expiración do prazo para presentala, que no caso axuizado foi de trinta e dez días naturais, por determinación do árbitro, para a demanda inicial, e postreira, de ampliación, respectivamente. En efecto, a primeira demanda de arbitraxe, de data 8 d setembro de 2.006 (documento núm. 7), foi intentada notificarse en persoa e con entrega en man a Rivamarti Promotora, S. L. o día 18 dese mes e ano, e ante a negativa desta a recollela, se lle enviou a demanda ese mesmo día por correo certificado con aviso de recibimento. E emitido o laudo o día 25 de febreiro de 2.008, sería palmaria a extemporaneidade denunciada. Máis é que, ainda partindo da hipótese de que prazo se compute tendo en conta o escrito de ampliación da demanda orixinaria (documento núm. 6), de data 6 de novembro de 2.006, aquela demanda de ampliación foi notificada á hoxe actora o día 14 deste último mes e ano, a través de correo certificado con aviso de recibimento, remitido ao domicilio social da destinataria, sito na rúa Alcalde Gregorio Espino, núm. 17, 6º-A, desta cidade de Vigo, tal como colíxese do propio laudo e da documentación anexa, aida que esa demanda fora refusada, como a anterior, pola sociedade promotora, e agora demandante, o que non obsta á validez dese acto, dada a previsión do art. 5 da Lei de Arbitraxe, autorizando que as notificacións e comunicacións se podan efectuaren por calesquera medios de comunicación que as novas tecnoloxías permitan, sempre que por eles se poda deixar constancia da sua remisión e recepción, medio entre os que se atopa obviamente comprendido aquel envio postal con aviso de recibimento, polo demáis expresamente recoñecido no precepto mentado. En definitiva, entre aquela data do 14 de novembro de 2.006 e o día 25 de febrero de 2.008, de ditado do laudo, transcorriron máis de quince meses, superiores aos oito meses autorizados como prazo máximo. Fronte a esa incontestable realidade -sobre a que, polo demais, non existe realmente diverxencia entre os contendentes- a agora demandada, Construcciones Castro Figueiro, SLU, alega que o arbitro procedeu a suspender o prazo para ditalo laudo por razóns que o xustificarían, como o voluminoso da documentación do expedente, a postura pouco colaboradora e retardatoria mantida por Rivamarti Promotora, S. L., e, en fin, e como consecuencia desa posición renuente, a necesidade de ter que acodir ao auxilio xudicial para a práctica de determinadas dilixencias, ao abeiro do art. 33 da Lei de Arbitraxe. Invocación que non pode tela eficacia suspensiva que a parte asevera pois: A) A lei non confire ao árbitro a facultade de suspensión do prazo, nin neses supostos, nin en ningún doutros. B) Esa facultade de suspensión pugna coa propia natureza e finalidade do instituto da arbitraxe, de lograr por fin aos coflictos con celeridade e fuxindo do formalismos da Xurisdicción, obxetivos expresados polo Tribunal Supremo na sentenza de data 6-2-2003, que con cita da de 23-7-2001, e referíndose á arbitraxe internacional, declara, no que aquí ten interese, que "bien puede decirse que ha conocido el éxito debido a su necesidad, en razón a que el comercio internacional exige una seguridad y rapidez en las transacciones, así como la urgente solución de los conflictos mediante simples y a la par eficaces técnicas, eludiendo la complicación y la lentitud de las jurisdicciones estatales». TERCERO.- A acollida da demanda, e a oposición mostrada contra dela pola parte demandada, lévanos a impoñelas custas procesuais deste preito a este último litigante, pois non atopamos, en último termo, circunstancia de excepción ningunha para prescindir do criterio xeral do vencimento obxetivo, disposto nesta materia polos arts. 394 e 398 da L. A. C..

 

COMENTARIO:

Creo oportuno saludar con agrado el debate sobre un tema tan medular como el concerniente al plazo para pronunciar el laudo arbitral. Aunque se asemeje a pelea fútil averiguar porqué se incumple, el curioso agradecerá la información que, ahora, deseo proporcionar.

Estimo que, en ese ámbito, se sustancian reproches que invitan a retomar el camino; esto es, examinar cuándo se ha infringido el plazo para pronunciar el laudo arbitral. Y la reinvindicación de ese examen es, justamente, la vertiente de la polémica que más interesa a mis propositos.

A veces puede suceder -como pone de relieve el ponente ALFAYA OCAMPO- que se alegue “que o arbitro procedeu a suspender o prazo para ditalo laudo por razóns que o xustificarían, como o voluminoso da documentación do expedente, a postura pouco colaboradora e retardatoria mantida por Rivamarti Promotora, S. L., e, en fin, e como consecuencia desa posición renuente, a necesidade de ter que acodir ao auxilio xudicial para a práctica de determinadas dilixencias, ao abeiro do art. 33 da Lei de Arbitraxe” -énfasis mío-.

Sin embargo, conviene precisar que el plazo para pronunciar el laudo arbitral -y su prorroga, en su caso- no requiere de justificaciones ad hoc que puedan cuestionarlo puesto que existen ocasiones -ya las hemos leidos renglones antes- que no tienen capacidad de incidir en el computo del plazo para pronunciar el laudo arbitral. De ahí que -con plena aquiescencia con el ponente ALFAYA OCAMPO- lainvocación que non pode tela eficacia suspensiva que a parte asevera pois: A) A lei non confire ao árbitro a facultade de suspensión do prazo, nin neses supostos, nin en ningún doutros. B) Esa facultade de suspensión pugna coa propia natureza e finalidade do instituto da arbitraxe, de lograr por fin aos coflictos con celeridade e fuxindo do formalismos da Jurisdicción” -énfasis mío-.

Queda claro, pues, que el plazo para pronunciar el laudo arbitral se proyecta sobre alguna actividad. Ahora bien, ¿vale cualquier actividad para suspender el citado plazo? Evidentemente, no ¡Sólo cabe la negocial cuando se han apurado las indicaciones legales! 

 

Prof. Dr. Dr. Dr. h. c. Antonio María Lorca Navarrete

E-mail: alorca@ehu.es

 



 
Área privada

Instituto Vasco de Derecho Procesal

Utilizamos cookies propias y de terceros, para realizar el análisis de la navegación de los usuarios. Si continúas navegando, consideramos que aceptas su uso.
Puedes cambiar la configuración u obtener más información aqui.